Ενοχή για 12 κατηγορούμενους πρότεινε η εισαγγελέας της έδρας στη δίκη για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι.
Στην αγόρευσή της αναφέρθηκε σε λάθος αποφάσεις τις κρίσιμες ώρες της καταστροφικής φωτιάς, μιλώντας για όσους είχαν συντονιστικό ρόλο στη διαχείριση της φωτιάς και τις ευθύνες τους.
Η εισαγγελέας της έδρας Σταματίνα Περιμένη αναφέρθηκε και στην απραξία τις κρίσιμες ώρες ενώ καταλόγισε ευθύνες στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και αυτοδιοικητικούς λέγοντας: «Εν γνώσει των συνθηκών και της ένδειας αντιμετώπισης όφειλαν όλοι να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν με τον κόσμο. Τις πληροφορίες τις είχαν. Δεν είχαν μια …φωτιούλα, αλλά είχαν μια πυρκαγιά με μεγάλη ένταση σε μια πευκόφυτη περιοχή», τόνισε.
Η εισαγγελέας του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου πρότεινε ενοχή 12 κατηγορούμενων και απαλλαγή 9 λίγο πριν τις 13:30 το μεσημέρι της Πέμπτης. Η εισαγγελέας ζήτησε να κριθούν ένοχοι μεταξύ άλλων οι Σωτήρης Τερζούδης, Βασίλης Ματθαιόπουλος, Ιωάννης Φωστιέρης, Χρήστος Γκολφίνος, αλλά και η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και ο δήμαρχος Ραφήνας Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς.
Παρουσία δεκάδων συγγενών των θυμάτων η εισαγγελέας κατά τη δεύτερη μέρα της αγόρευσή της επισήμανε πως «εν γνώσει των συνθηκών και της ένδειας αντιμετώπισης όφειλαν όλοι να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν με τον κόσμο.Τις πληροφορίες τις είχαν. Δεν είχαν μια …φωτιούλα.Αλλα είχαν μια πυρκαγιά με μεγάλη ένταση σε μια πευκόφυτη περιοχή».
Ποιους «έδειξε» ως ενόχους η εισαγγελέας και γιατί
Η πρόταση της Εισαγγελέα για τους 21 κατηγορούμενους είναι η εξής:
Ένοχος ο τότε Αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης διότι όφειλε να έχει αναλάβει τις εντολές. Δεν έπρεπε να έχει επιτρέψει την εκτροπή του ελικοπτέρου από το Μάτι προς τα διυλιστήρια. Με την έναρξη της φωτιάς στο Νταού έπρεπε να έχει φροντίσει να μεταβεί και να αναλάβει ανώτατος αξιωματικός. Έπρεπε να έχει ζητήσει συνδρομή από άλλους φορείς πολιτικής προστασίας αλλά και από τον στρατό. Έπρεπε να έχει διατάξει να μεταβούν στην θάλασσα τα πλωτά μέσα της πυροσβεστικής και όχι να θεωρούν ότι διάσωση κάνει μόνο το Λιμενικό.
Ενοχή για τον τότε υπαρχηγό Βασίλη Ματθαιόπουλο: Ως έμπειρος αξιωματικός γνώριζε ότι μια τέτοια φωτιά με αυτές τις συνθήκες θα οδηγούσε αν δεν κατασβηνόταν σε απώλειες ζωών. Όφειλε ως επιχειρησιακός αρχηγός να έχει τα αυτιά του και τα μάτια του παντού. Υπήρχαν πληροφορίες ακόμη και από το ελικόπτερο ότι η φωτιά πάει προς τους οικισμούς. Δεν μερίμνησε για απομάκρυνση πολιτών ενώ ασχολήθηκε με το αν πρέπει να εκκενωθούν οι κατασκηνώσεις.
Ενοχή για τον τότε Διοικητή του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) της Πυροσβεστικής Ιωάννη Φωστιέρη διότι δεν αξιολόγησε τις πληροφορίες που έφθαναν για την φωτιά και την επικινδυνότητα της.
Επίσης για το ολέθριο λάθος της εκτροπής του ελικοπτέρου καθώς και για την μη κινητοποίηση των Σινούκ ώστε να επιχειρήσουν στο Μάτι.
Ένοχος ο Διευθυντής του 199 Χρήστος Γκολφίνος διότι δεν αξιοποίησε τις πληροφορίες που λάμβανε από τον κόσμο. Επίσης διότι απομάκρυνε οχήματα κρίσιμα για την πυρκαγιά και γενικά την περιοχή.
Ένοχος ο Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολίτικης Προστασίας Πυροσβεστικής Φίλιππος Παντελεάκος γιατί δεν συντόνισε τις υπηρεσίες για την ενημέρωση και ειδοποίηση πολιτών
Ένοχος ο Διοικητής του ΠΣ Νέας Μάκρης, πρώτος επιτόπιος επικεφαλής, καθώς δεν ενημέρωσε για την κατάσταση της πυρκαγιάς.
Ένοχος και ο δεύτερος επιτόπιος επικεφαλής, τότε Διοικητής της Διοίκησης Πυροσβεστικής Αθηνών γιατί παρέλειψε να ενημερώσει για τις συνθήκες της πυρκαγιάς.
Ενοχή για τον Χαράλαμπο Χιώνη, τρίτος επιτόπιος επικεφαλής, γιατί δεν ενημέρωσε για την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί από την εξέλιξη της φωτιάς.
Απαλλαγή Χρήστου Λάμπρη, εναέριου συντονιστή στο ελικόπτερο της Πυροσβεστικής. Δεν βρίσκω αμέλεια ή παράβαση καθηκόντων είπε η Εισαγγελέας. Αντίστοιχα απαλλαγή για τον Χρήστο Δροσόπουλο.
Για τον Χρήστο Πορτοζούδη, τότε διοικητή Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων ΠΣ, απαλλαγή διότι δεν είχε αρμοδιότητα να εισηγηθεί οτιδήποτε.
Απαλλαγή για τον Στέφανο Κολοκούρη , τότε Διοικητή 1ης ΕΜΑΚ διότι δεν προκύπτει ότι αμέλησε τα καθήκοντα του.
Απαλλαγή για τον Χαράλαμπο Συρογιάννη, τότε υποδιοικητή της Υπηρεσίας Εναέριων της Αστυνομίας.
Ουδέποτε έλαβε χώρα εντολή και δεν την εξετέλεσε.
Ένοχος ο Ιωάννης Καπακης τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας καθώς “ουδέν έπραξε” για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Συνετέλεσε αιτιώδως στο αποτέλεσμα που επήλθε.
Ενοχή για τότε Περιφερειάρχη Ρένα Δούρου. Είχε αρμοδιότητα Πολιτικής Προστασίας όπως και την αρμοδιότητα σύγκλησης του μηχανισμού. Είχε υποχρέωση να ενημερωθεί και εν συνεχεία να ενημερώσει και να συνεργαστεί με αρμόδιους φορείς και τοπικούς παράγοντες για την Προστασία των πολιτών.
Ενοχή για τον τότε Δήμαρχο Ραφήνας – Πικερμίου Ευάγγελο Μπουρνούς γιατί παρέλειψε την ενημέρωση πολιτών και την λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας.
Απαλλαγή για τον τότε Δήμαρχο Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη λόγω αοριστίας της κατηγορίας που αφορά καθαρισμούς .
Με ίδιο σκεπτικό απαλλαγή για τους Βάιο Θανασιά τότε αντιδήμαρχο Μαραθώνα, τότε αντιδήμαρχο του, Αντώνη Παλπατζή και τον τότε Δήμαρχο Πεντέλης Δημήτριο – Στέργιο Καψάλη.
Τέλος ενοχή για τον κάτοικο Νταού Πεντέλης, Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, έξω από το σπίτι του οποίου ξέσπασε η φωτιά.
Το σκεπτικό της πρότασης της εισαγγελέως
Ως προς τα πραγματικά περιστατικά η εισαγγελέας ανέφερε:
«Υπήρχε έλλειμμα εποπτείας του συντονισμού. Δεν τηρήθηκαν όλες οι διαδικασίες σε πολλαπλά επίπεδα και είχαμε αυτές τις ολέθριες συνέπειες. Η φωτιά δυστυχώς δεν περίμενε κανέναν…
«Κάποια στιγμή εμφανίζεται ένα εναέριο και το συντονιστικό. Το πρώτο Έρικσον ενημερώνει ότι η φωτιά θα απειλήσει σπίτια και ανθρώπους. Ναι μεν αυτό η Πυροσβεστική το ακούει κάθε μέρα που έχει φωτιά σε εξέλιξη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μια πληροφορία που δεν θα πρέπει να αξιολογηθεί.
Παράλληλα, τηλεφωνούν στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας πολίτες, που διοικείται από την Πυροσβεστική.
Τους είπαν ότι οι συνθήκες ήταν για να καεί το σύμπαν. Και ήταν τέτοιες οι συνθήκες που η φωτιά πήγαινε ευθεία στους οικισμούς. Ζητά την προσοχή. Αλλά η απάντηση που λαμβάνει είναι τουλάχιστον αδιάφορη.
Το Έρικσον έκανε μια βολή και φεύγει να πάει στα διυλιστήρια σε εκτέλεση της εντολής. Η εντολή ήταν σαφής. Πας για Μότορ ‘Οιλ. Βεβαιως ήταν μια πολύ σοβαρή και επικίνδυνη υποδομή. Ωστόσο, όταν οι καταστάσεις είναι τόσο κρίσιμες και οι αποφάσεις που παίρνονται πρέπει να λαμβάνονται με τη βαρύτητα της κάθε περίστασης.
Πρωτίστως οφείλεις να προστατέψεις τους ανθρώπους.
Αυτές είναι δύσκολες αποφάσεις που λαμβάνουν αυτοί που βρίσκονται σε μεγάλες θέσεις. Το διυλιστήριο έχει και δικό του σύστημα πυρασφάλειας. ‘Ηταν μια φωτιά που είχε ξεκινήσει πριν από το Μάτι. Θα έπρεπε να ελέγξουν την κατάσταση από τους επίγειους. Είτε γιατί φοβήθηκαν, είτε γιατί πιέστηκαν δεν το έκαναν.
Η στάθμιση που έπρεπε να γίνει για να διατεθούν τα ελάχιστα μέσα δεν έγινε ή έγινε και υπέρβαση γιατί παραβιάστηκε στην πραγματικότητα η ιεράρχηση που βάζει ο ίδιος ο νομοθέτης, γιατί επικράτησε η προστασία της εγκατάστασης από την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Πόσο έχει αξιοποιηθεί η γενική επιφυλακή που διατάχθηκε και αυτή αργά? Ο αρχηγός μπορούσε να διατάξει όλα όσα έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των καταστάσεων. Όφειλε και ο αρχηγός να διατάξει γενική επιφυλακή από το μεσημέρι, για να υπάρξει ο χρόνος ώστε να φτάσουν στην υπηρεσία τους οι επιτασσόμενοι. Οταν την κάνεις στις τέσσερις η ώρα έχει μισοκλείσει και η Μαραθώνος.
«Εν γνώσει των συνθηκών και της ένδειας των μέσω αντιμετώπισης όφειλαν όλοι να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν με τον κόσμο. Τις πληροφορίες τις είχαν. Δεν είχαν μια φωτιούλα. Αλλά είχαν μια πυρκαγιά με μεγάλη ένταση σε μια πευκόφυτη περιοχή . Και εκεί έγινε λάθος επιχειρησιακό γιατί δεν φρόντισαν να ζητήσουν πληροφορία από τους ανθρώπους στο πεδίο και δεν άκουγαν του ανθρώπους που έλεγαν η περιοχή μας θα καεί.
Εκεί έπρεπε το ΕΣΚΕ και δι΄ αυτού η ηγεσία να αξιολογήσουν την επικινδυνότητα και να αποφασίσουν για το τι έπρεπε να κάνουν. Να κινητοποιήσουν τις τοπικές αρχές προς την κατεύθυνση της πολιτικής προστασίας.
Έπρεπε να αφήσουν τον κόσμο στα σπίτια τους η όχι? Για να πάρεις απόφαση πρέπει να σε απασχολήσει. Την απόφαση αυτή την παίρνει ο δήμαρχος,ο περιφερειάρχης, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας.
Το ζήτημα ήταν από κάποιον να ασκηθεί η αρμοδιότητα. Δεν ασκήθηκε από κανέναν και αυτό είναι τραγικό.
Εδώ δεν αναζητήθηκε καν κάποιος για να δώσει μια άποψη και ουδείς από τους διατάσσοντες δεν έθεσε το ερώτημα «εδώ βρε αδερφέ με τον κόσμο τι κάνεις» ; Κινδυνεύει; Αναζήτησαν κατά που πάει η φωτιά; Οποίοι δεν τηρούν τις διαταγές πρέπει να υποστούν τις συνέπειες. Τα διάφορα σχέδια που έχουν καταρτιστεί μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με τις καταστάσεις.
Για τους ανθρώπους που πνίγηκαν στη θάλασσα η εισαγγελέας τόνισε:
«Τυχαία η πληροφόρηση ότι υπάρχουν άνθρωποι στη θάλασσα. Αν γινόταν πιο νωρίς θα μπορούσε να φύγει ο κόσμος να πάει αλλού ,όχι σε άλλη ήπειρο. Για αυτούς τους ανθρώπους που τους πήρε το κύμα αν κάποιος τους είχε πει μην απομακρυνθείτε από την ακτή έρχονται να σας πάρουν, οι νεκροί που πνίγηκαν θα ήταν λιγότεροι.
Μάθαμε για τους ανθρώπους στο Μάτι μέσω της Δανίας …Και αφού έμαθαν για αυτούς τους δώδεκα δεν είπε κανείς μήπως υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι στη θάλασσα; Πως με τη συνδρομή του λιμενικού που θα μπορούσε να κινητοποιήσει μικρά σκαφάκια. Ο αρχηγός θα έπρεπε να ζητήσει συνδρομή του λιμενικού. Αυτή είναι η πολιτική προστασία».
Τέλος, η εισαγγελέας αναφέρθηκε και στις ευθύνες της περιφέρειας για τον μη καθαρισμό των οικοπέδων και των δρόμων.