Η Εκκλησία της Ελλάδος βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όχι μόνο για το πνευματικό της έργο, αλλά και για τις εσωτερικές της διεργασίες.
Μία από τις πιο σημαντικές στιγμές στην εκκλησιαστική ζωή είναι η εκλογή του εκάστοτε Αρχιεπισκόπου Αθηνών, ενός ρόλου που έχει βαρύνουσα σημασία και αντίκτυπο τόσο για την απανταχού Ορθόδοξη Εκκλησία όσο και για την ελληνική κοινωνία.
Για την μετά Ιερώνυμο εποχή, πέντε ιεράρχες φέρονται να είναι οι επικρατέστεροι υποψήφιοι για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Πρόκειται για τους Μητροπολίτες (τυχαία η σειρά) Χαλκίδος κ. Χρυσόστομο, Πατρών κ. Χρυσόστομο, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο, Σύρου κ. Δωρόθεο και Κηφισίας κ. Κύριλλο, όλοι σημαντικοί και ιδιαιτέρως προβεβλημένοι, έκαστος για κάποιο λόγο.
Η διαδοχή στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο: Ένα σύνθετο παιχνίδι
Η διαδικασία εκλογής Αρχιεπισκόπου είναι περίπλοκη και διέπεται από τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος. Απαιτείται η συγκρότηση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας σε Σώμα και η διενέργεια μυστικής ψηφοφορίας.
Οι υποψήφιοι πρέπει να συγκεντρώσουν συγκεκριμένο αριθμό ψήφων για να προκριθούν στις επόμενες φάσεις, ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν οι συμμαχίες και οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις. Πέραν των τυπικών διαδικασιών, η επιλογή του Αρχιεπισκόπου επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η προσωπικότητα και το ποιμαντικό έργο των υποψηφίων, οι θεολογικές τους απόψεις, η σχέση τους με την πολιτική εξουσία, αλλά και η δυναμική εντός της Ιεραρχίας.
Οι τρεις Χρυσόστομοι: Μια σύμπτωση ονομάτων, τρεις ξεχωριστές προσωπικότητες
Είναι αξιοσημείωτο ότι τρεις εκ των πέντε υποψηφίων φέρουν το ίδιο όνομα, Χρυσόστομος, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για σαφή διάκριση μεταξύ τους.
Ο Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος (κατά κόσμον Ιωάννης Τριανταφύλλου) είναι ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους και δυναμικούς ιεράρχες. Γνωστός για το οργανωτικό του πνεύμα, την ποιμαντική του δράση και την ικανότητά του να προσεγγίζει τους νέους, ο Μητροπολίτης Χαλκίδος χαίρει ευρείας αποδοχής. Η θητεία του στην Ιερά Μητρόπολη Χαλκίδος έχει χαρακτηριστεί από σημαντικά έργα και πρωτοβουλίες, ενώ η παρουσία του στα εκκλησιαστικά δρώμενα είναι πάντα έντονη. Θεωρείται ένας μετριοπαθής αλλά παράλληλα προοδευτικός ιεράρχης, ικανός να γεφυρώσει διαφορετικές τάσεις εντός της Εκκλησίας. Πρωτίστως φέρεται να υποστηρίζεται από τα πνευματικά του τεκνία, τον Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεο και τον Γόρτυνος κ. Νικηφόρο.
Ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος (κατά κόσμον Χρήστος Σκλήφας) αποτελεί επίσης μια ισχυρή υποψηφιότητα. Διακρίνεται για τη θεολογική του κατάρτιση, την ακαδημαϊκή του πορεία και την ευρεία πνευματική του καλλιέργεια. Βιωματικός εκκλησιαστικός λειτουργός, έλκεται από το θάμβος της ορθοδόξου μυστηριακής ζωής ενώ έχει διατελέσει ηγούμενος σε μονή. Υπηρέτησε παράλληλα σε σημαντικές θέσεις εντός της Εκκλησίας και έχει συγγράψει πλήθος θεολογικών έργων. Η ποιμαντορία του στην Πάτρα χαρακτηρίζεται από την έμφαση στην πνευματική ζωή, την κατήχηση και την ενίσχυση του ιερατικού σώματος. Θεωρείται ένας ιεράρχης με βαθιά γνώση της παράδοσης και ταυτόχρονα ανοιχτός στις σύγχρονες προκλήσεις.
Ιδιαίτερα ανήσυχος και ευαίσθητος για τα εθνικά μας θέματα, τοποθετείται συχνά πατριωτικά, τονώνοντας την αυτοπεποίθηση και την αισιοδοξία του ελληνικού λαού γενικότερα. Αίσθηση προκάλεσε η παρουσία του στην πανηγυρική πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στην οποία προεξήρχε στις 21 Μαΐου 2025, επί τη εορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό στον Πειραιά, προσκεκλημένος του επιχώριου Μητροπολίτη. Εκτιμάται ότι έχει την πιο συμπαγή ομάδα (όπως ο νύν Αρχιεπίσκοπος στις αναμετρήσεις του 1998 και του 2008). Φέρεται να υποστηρίζεται ανοιχτά από τον Μητροπολίτη Σερρών, ο οποίος γαλουχήθηκε κοντά στον αείμνηστο Χριστόδουλο, με την πολιτική διάσταση του μακεδονικού ζητήματος, το βορειοηπειρωτικό ζήτημα και το αδιαπραγμάτευτο αίτημα μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, που θα επανενώσει πραγματικά την Κύπρο σε ένα ελεύθερο, ενιαίο, ανεξάρτητο και δημοκρατικό κράτος.
Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος (κατά κόσμον Γεώργιος Σαββάτος) είναι ένας ιεράρχης με πλούσια εκκλησιαστική εμπειρία και σημαντική δράση. Έχει διατελέσει σε διάφορες επιτελικές θέσεις στην Ιερά Σύνοδο και έχει αποκτήσει βαθιά γνώση της λειτουργίας της Εκκλησίας. Η θητεία του στη Μεσσηνία έχει σημαδευτεί από την ανάπτυξη του φιλανθρωπικού έργου, την αναδιοργάνωση των ενοριών και την ενίσχυση των σχέσεων με την τοπική κοινωνία. Θεωρείται ένας ιεράρχης με διοικητικές ικανότητες και πρακτική σκέψη. Φέρεται να υποστηρίζεται από τον Μητροπολίτη Καισαριανής.
Δωρόθεος Σύρου και Κύριλλος Κηφισίας: Δύο επίσης ισχυρές υποψηφιότητες
Πέραν των τριών Χρυσοστόμων, δύο ακόμη ιεράρχες συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις και τις πιθανότητες να διεκδικήσουν τον αρχιεπισκοπικό θρόνο.
Ο Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος (κατά κόσμον Στέφανος Πολυκανδριώτης) είναι ένας ιεράρχης με μεγάλη εμπειρία και αναγνωρισμένο κύρος. Η μακρόχρονη ποιμαντορία του στην πολυνησιακή Μητρόπολη των Κυκλάδων του έχει προσδώσει τη φήμη ενός ιεράρχη που γνωρίζει σε βάθος τις ανάγκες των πιστών και μπορεί να ανταποκριθεί σε ποικίλες προκλήσεις. Διακρίνεται για την ενωτική του διάθεση, την κοινωνική του ευαισθησία και την ικανότητά του να συνεργάζεται με όλους τους φορείς. Φέρεται να υποστηρίζεται από την τριπλέτα των ιεραρχών, ήτοι Νέας Ιωνίας – Ιωαννίνων – Ύδρας αλλά και τον Φωκίδος ενώ δεν είναι κρυφές οι καλές του σχέσεις με την οικογένεια Μητσοτάκη.
Τέλος, ο Μητροπολίτης Κηφισίας κ. Κύριλλος (κατά κόσμον Γεώργιος Μισιακούλης) εμφανίζεται ως το αουτσάιντερ της διαδοχής αποτελεί ωστόσο μια υποψηφιότητα με πολλαπλό ειδικό βάρος παρότι εξελέγη επί Ιερωνύμου Β ´ ενώ οι προαναφερθέντες επί ημερών του κυρού Χριστόδουλου. Προερχόμενος από το περιβάλλον της Ι. Μ. Ασωμάτων Πετράκη και της Αρχιεπισκοπής Αθηνών (επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ) έχει υπηρετήσει επί σειρά ετών σε επιτελικές θέσεις στα Συνοδικά Γραφεία της οδού Ιασίου διαθέτοντας εξαιρετική γνώση των εκκλησιαστικών πραγμάτων και.. των παρασκηνίων. Η θητεία του στην Κηφισιά έχει αναδείξει τις οργανωτικές του ικανότητες και την προσήλωσή του στο ποιμαντικό έργο. Αθόρυβος και αγαπητός θεωρείται ο πλέον πολυσυλλεκτικός ιεράρχης με προσβάσεις σε όλα τα μήκη και πλάτη των 82 εκλεκτόρων ειδικά σε περίπτωση που ο Μητροπολίτης Σύρου αποτύχει να μπει στο λεγόμενο Τριπρόσωπο. Τότε, με την ανοιχτή ‘’προικοδότηση’’ Δωροθέου μπορεί να συγκεράσει και να αντλήσει ψήφους από όλες τις υπόλοιπες ομάδες των ιεραρχών. Φέρεται να υποστηρίζεται από τον Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος.
Το μέλλον της Εκκλησίας της Ελλάδος
Η επιλογή του επόμενου Αρχιεπισκόπου θα είναι καθοριστική για την πορεία της Εκκλησίας της Ελλάδος τα επόμενα χρόνια. Ο νέος Προκαθήμενος θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα πλέγμα προκλήσεων, όπως η διαχείριση των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας, η αναζωπύρωση της πίστης σε ένα ολοένα και πιο κοσμικό περιβάλλον, η αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων και η ενίσχυση του ποιμαντικού έργου.
Οι πέντε προαναφερθέντες ιεράρχες, ο καθένας με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και προσόντα, αποτελούν τις επικρατέστερες επιλογές, και η Ιεραρχία θα κληθεί να επιλέξει αυτόν που θα οδηγήσει την Εκκλησία στη νέα εποχή. Η διαδικασία θα είναι αναμφίβολα ενδιαφέρουσα, και οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα έχουν ευρύτερες επιπτώσεις όχι μόνο για την Εκκλησία, αλλά και για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Ποια η τελική έκβαση; Απροσδιόριστη στον παρόντα χρόνο, γιατί υπάρχει δρόμος μπροστά μας μέχρι το «παιχνίδι» της ισορροπίας δυνάμεων και συσχετισμών, να πάρει κάποια τροπή…
Με πληροφορίες από ieriplektani.blogspot.com